Jak wiadomo w silnikach z
zapłonem iskrowym (benzynowych) mieszanka paliwowo – powietrzna zapalana jest
dzięki wyładowaniu elektrycznemu na świecy zapłonowej.
Inaczej jest w przypadku silników wysokoprężnych. Tu następuje sprężenie
powietrza do bardzo wysokiego ciśnienia, czemu towarzyszy wzrost temperatury.
Do tak sprężonego powietrza wtryskiwane jest pod dużym ciśnieniem paliwo.
Temperatura pochodząca od sprężenia w komorze spalania powietrza nie jest
jednak w stanie umożliwić wystarczającego odparowania dostarczonego paliwa, co
wiąże się z problemami z rozruchem zimnego silnika, przede wszystkim zimą. W
związku z tym w silnikach Diesla stosuje się świece żarowe, których zadaniem
jest dodatkowe podgrzanie sprężonego powietrza w komorze spalania w celu odparowania
dostarczonego paliwa, a co za tym idzie łatwiejszego zainicjowania zapłonu
mieszanki paliwowo – powietrznej.
Zadaniem świec żarowych jest podgrzanie powietrza w komorze spalania w możliwie
krótkim czasie. W praktyce wynosi on od kilku do kilkunastu sekund, a o ich
pracy informuje kierowcę żółta kontrolka o wyglądzie spirali na desce rozdzielczej.
Abu uruchomić silnik należy zaczekać, aż wyżej wspomniana kontrolka świec
żarowych zgaśnie.
Na początku, kiedy świece żarowe zaczęły być stosowane w silnikach Diesla były
one zwykłymi grzałkami zamontowanymi w
głowicy silnika o bardzo małej trwałości.
W obecnie produkowanych silnikach stosuje się świece żarowe II generacji z
metalową końcówką grzejną. Ich cechą jest to, że już po 4 sekundach od
włączenia zapłonu osiągają temperaturę rzędu 800 – 900 st. C, a po 10 sekundach
ponad 1000 st. C. Jeszcze nowszym rozwiązaniem jest zastosowanie ceramicznych
świec żarowych rozgrzewających się w ciągu jednej sekundy do 1000 st. C. Ich
maksymalna temperatura pracy oscyluje w granicach 1300 st. C.
Na skutek pracy świec żarowych
w dużych różnicach temperatur, zwłaszcza zimą, kiedy temperatury znacznie
spadają poniżej 0 st C. są one narażone na zużyci, nawet pomimo zastosowania
najlepszych materiałów.
Objawami zużycia świec żarowych może być długi czas rozruch silnika oraz dym
wydobywający się z rury wydechowe podczas rozruchu.
Wymiana świec żarowych może wydawać się łatwa, ale wymaga ona zastosowania
specjalnych narzędzi. Świece żarowe zamontowane są w głowicy wykonanej obecnie
najczęściej ze stopów aluminium. W wyniku warunków pracy (bardzo dużych
temperaratur) samodzielna próba odkręcenia świec żarowych może skończyć się jej
urwaniem. Wówczas będzie trzeba udać się do specjalistów, którzy będą musieli
wyjąć urwane świece żarowe, co przysporzy nam dodatkowych kosztów. Dlatego też
nie warto decydować się samemu na ich wymianę. Lepiej zlecić to
wykwalifikowanemu warsztatowi samochodowemu.
Po zdemontowaniu świec
żarowych, doświadczony mechanik będzie mógł powiedzieć nam więcej na temat
kondycji naszego silnika oraz jego układu wtryskowego. Jeżeli świeca żarowa
jest czarna, osmolona, to świadczy to o nieprawidłowym przebiegu procesu
spalania. Czarny nalot na świecy to nic innego jak sadza pochodząca ze spalania
mieszanki paliwowo – powietrznej. Biały nalot na świecy żarowej świadczy o
stosowaniu paliwa o dużej zawartości siarki.
Zanieczyszczona nagarem lub olejem świeca żarowa świadczy o nadmiernym zużyciu
przez silnik oleju lub też o uszkodzeniu pompy wtryskowej. Jeśli końcówka
elementu grzejnego wpadnie urwie się i wpadnie do komory spalania, to może to
świadczyć o zbyt wczesnym wtrysku paliwa przy niewystarczającym rozpyleniu.
Przegrzana świeca żarowa może być powodem wypalenia uszczelki pod głowicą lub
też niedostatecznym chłodzeniem gniazda świecy. Wżery, które mogą pojawić się
na elemencie grzejnym świecy żarowej mówią nam, o zbyt wysokim napięciu podczas
rozruchu.
Trwałość świec żarowych zależna jest od jakości paliwa. Czym gorszej jakości
paliwo tym przyspieszone ich zużycie.
Koszt świec żarowych mieści się w przedziale średnio od 30 do 300 zł za sztukę,
w zależności od marki pojazdu.
W normalnych warunkach eksploatacji komplet dobrej jakości i odpowiednio
dobranych do danego silnika świec żarowych powinien poprawnie pracować przez
około 15 tys cykli rozruchu silnika oraz około 100 tys km przebiegu.
Jeśli samochód porusza się tylko w ruchu miejskim, to automatycznie świece
żarowe zużyją się szybciej na skutek dużej ilości rozruchów silnika. Świece
żarowe wymieniamy kompletami, tzn. gdy uszkodzeniu ulegnie jedna ze świec, to
wymieniamy cały komplet. Ma to na celu równomierne ich zużywanie się.